Khái quát về đồ thị hình nến Nhật Bản:
Như trong hình 1.1: “cây nến” gồm
hai phần là thân nến và bấc nến. Thân nến thể hiện giá đóng cửa và giá mở cửa
trong ngày. Phần bấc thể hiện giá cao nhất và giá thấp nhất trong ngày.
+ Nếu thân nến xanh: giá đóng cửa
là cạnh trên của thân nến, cao hơn giá mở cửa thể hiện sự tăng giá trong ngày.
+ Thân nến đỏ: giá đóng cửa là cạnh
dưới của thân nến, thấp hơn giá mở cửa thể hiện sự giảm giá trong ngày.
Hình 1.1: Mẫu hình nến Nhật Bản
1/ Những mẫu hình đảo chiều:
Một mẫu hình đảo chiều là sự kết
hợp của các cây nến mà thông thường thì nó chỉ ra một sự đảo ngược của xu hướng.
+ Việc sử dụng trung bình trược sẽ
tốt hơn khi kết họp với các mẫu hình nến. Một khi xu hướng ngắn hạn được xác định,
mẫu hình nến sẽ hỗ trợ đáng kể trong việc xác định sự đảo ngược xu hướng đó.
Đám mây đen bao phủ (Dark cloud cover): như tên gọi của nó, là mẫu
hình đầu cơ giá xuống. Xuất hiện trong một thị trường giá lên. Thân nến đầu
tiên của mẫu hình này là một cây nến xanh dài, phản ánh xu hướng tăng hiện tại.
Giá mở cửa của ngày giao dịch tiếp theo cao hơn mức giá cao nhất của ngày giao
dịch trước đó. Tuy nhiên, phần còn lại của ngày lại thấp hơn mức giá đóng cửa của
ngày hôm trước, thậm chí nằm dưới mức trung bình của cây nến xanh. Đây là một
đòn rất mạnh đánh vào tâm lý đầu cơ giá lên của NĐT và buộc họ phải rời khỏi thị
trường. Hình 1.2
Hình 1.2: Mẫu hình Bóng mây bao phủ (Dark Cloud Cover)
P/S: Thực nghiệm đầu tư trên TTCK. Một yếu tố đi kèm xác nhận độ tin cậy của mẫu hình nến bên trên là Volume. Nếu Khối lượng phiên nến đỏ từ mức 1/2 KL của phiên nến xanh hoặc cao hơn là một dấu hiệu nguy hiểm. Đặc biệt nếu như theo sau nến đỏ ở trên là một nến đỏ với thân nến dài và Vol cao tương đương từ 2/3 của nến xanh thì đó là dấu hiệu NĐT nên dứt khoát cắt lỗ để tránh đợt sụt giảm mạnh.
Bầu trời rực sáng (Sunny Sky): là mẫu hình đầu cơ giá lên, xuất hiện
trong một xu hướng giảm. Trái ngược với mẫu hình đám mây đen bao phủ. Thân nến
đầu tiên là một cây nến đỏ, củng cố xu hướng giảm hiện tại. Giá mở cửa của thân
nến thứ 2 thấp hơn mức giá thấp nhất của ngày hôm trước. Tuy nhiên, lượng giao
dịch còn lại của ngày lại cao hơn mức giá đóng cửa ngày hôm trước, thậm chí nằm
trên mức trung bình của cây nến đỏ. Điều này buộc các NĐT từ bỏ vị thế bán khống
hoặc đây là dấu hiệu để tham gia thị trường. Hình 1.3
Hình 1.3: Mẫu hình bầu trời rực sáng
P/S: Yếu tố Vol đi kèm với mẫu hình này là Vol vào phiên nến đỏ cao đột biến, gấp 3 lần MA15 hoặc Vol nến đỏ thấp đột biến đi kèm Vol nến xanh cao đột biến gấp 3 lần MA15.
Ngôi sao ban chiều (Evening Star – E star) và ngôi sao ban mai (Moning
Star – M Star): là hai mẫu hình nến đảo chiều mạnh. Đây là mẫu hình gồm 3
thân nến hoặc động tốt một cách khác thường.
+ E Star: là mẫu hình nến đầu cơ giá xuống, xuất hiện trong một thị
trường giá lên. Thân nến đầu tiên là một thân nến xanh, củng cố xu hướng lên hiện
tại. Giá mở cửa ngày thứ 2 tạo ra khe hở giá với thân nến ngày thứ nhất. Lượng
giao dịch trong ngày thứ 2 bị hạn chế và giá đóng cửa gần giá mở cửa (thân nến
ngắn). Thân nến thứ 3 và là thân nến cuối cùng của mẫu hình tạo ra một khe hở
giữa hai thân nến trước và có giá đóng cửa thấp hơn giá đóng cửa của ngày thứ
nhất, gần như nằm dưới điểm trung bình của thân nến đầu tiên. Xem hình 1.4
Hình 1.4: Ngôi sao ban chiều
+ M Star: thì hoàn toàn ngược lại
với E Star. Xem
hình 1.5
Hình 1.5: Ngôi sao ban mai
2/ Mẫu hình củng cố xu hướng:
Ba dấu hiệu hợp thành giá lên: xuất hiện trong một xu hướng tăng điểm
và củng cố cho xu hướng hiện tại. Thân nến đầu tiên trong mẫu hình này là thân nến
xanh dài, hỗ trợ cho xu hướng đi lên của thị trường. Tuy nhiên, trong các ngày
giao dịch tiếp theo lại xuất hiện 3 thân nến nhỏ diễn ra theo xu hướng giảm (ít
nhất 2 trong 3 là nến đỏ) nằm trong biên độ của thân nến đầu tiên. Giai đoạn
này thị trường dường như đứng yên được gọi là giai đoạn nghỉ ngơi. Thân nến thứ
5 của mô hình này là một thân nến xanh dài, tiến tới mức giá cao mới. Cuối
cùng, giá vượt ra khỏi biên độ giao dịch ngắn và xu hướng đi lên vẫn tiếp tục. Hình 2.1
Hình 2.1: Ba dấu hiệu hợp thành giá lên
Ba dấu hiệu hợp thành giá xuống:
thì ngược lại, xuất hiện trong một xu hướng giảm điểm và củng cố xu hướng hiện
tại. Thân nến đầu tiên là thân nến đỏ, các thân nến tiếp theo phục hồi nhưng nằm
trong phạm vi của thân nến đầu tiên. Cuối cùng, thân nên thứ 5 là thân nến đỏ
dài bao phủ 3 thân nến nhỏ trước đó, đồng thời hình thành một mức giá thấp mới.
Hình 2.2
Hình 2.2: Ba dấu hiệu hợp thành giá xuống
3/ Thực tế trải nghiệm:
Việc sử dụng các dấu hiệu đồ thị
nến tạo ra lợi nhuận lớn, đó là ưu điểm, bởi vì nó cho phép người giao dịch đưa
ra quyết định nhanh chóng. Kết hợp với mẫu hình đồ thị và các chỉ dẫn phù hợp,
chúng tôi đã tìm ra các mẫu hình nến cung cấp các thời điểm tham gia vào thị
trường (thời điểm mua) và các thời điểm rút khỏi thị trường (thời điểm bán)
đáng tin cậy.
3.1 Doji:
Doji là dấu hiệu đảo ngược xu hướng.
Là cây nến có mức giá mở cửa và đóng cửa gần như là bằng nhau . Sự thiếu vắng
thân nến có nghĩa rằng việc tăng và giảm giá đang giao chiến và sự cân bằng về
sức mạnh có thể đang xoay xở.
+ Doji là một sự cảnh báo của sự
đảo ngược chưa chắc chắn. Do đó, nó cần kết hợp với mẫu hình nến khác củng cố
trước khi bạn hành động, và khi bạn tìm thấy xu hướng đảo chiều trong các mẫu
hình nến khác thì Doji sẽ làm tăng thêm sức mạnh và độ tin cậy của mẫu hình.
+ Nếu Doji nằm trong một xu hướng lên, thì chúng ta cần một mức giá đóng cửa của thân nến kế tiếp thấp hơn mức giá đóng cửa của Doji. Và ngược lại cho xu hướng giảm, mức giá đóng cửa phải cao hơn giá đóng cửa của Doji.
+ Nếu Doji nằm trong một xu hướng lên, thì chúng ta cần một mức giá đóng cửa của thân nến kế tiếp thấp hơn mức giá đóng cửa của Doji. Và ngược lại cho xu hướng giảm, mức giá đóng cửa phải cao hơn giá đóng cửa của Doji.
Hình 3.1: Doji
3.2 Doji chuồn chuồn:
Xuất hiện ở đáy thị trường, là mẫu
hình đầu cơ giá lên. Các mức giá mở cửa và đóng cửa gần bằng nhau. Một cái bấc
dài ở phía dưới chỉ ra một sự đảo ngược xu hướng. Mẫu hình này có thể xuất hiện
dưới dạng một cái búa. Xem hình 3.2
Hình 3.2: Doji chuồn chuồn và cái búa
3.3 Doji bia đá:
Thường xuất hiện tại các đỉnh của
xu hướng, là mẫu hình đầu cơ giá xuống. Có một cái bấc dài ở phía trên chỉ ra sự
đảo ngược xu hướng. Mẫu hình này cũng tương tự mẫu hình Doji bia đá. Hình 3.3
Hình 3.3: Doji bia đá
3.4 Đỉnh xoay vòng:
Đỉnh xoay vòng có thể là một dấu
hiệu đảo ngược xu hướng rất tốt, và có thể có bất kỳ màu gì. Thân nến càng nhỏ,
thì xu hướng thị trường càng ít thể hiện.
3.5 Mẫu hình được tác động mạnh đầu cơ giá lên – Bullish Engulfing
Thị trường phải ở trong một xu hướng
giảm xác định rõ ràng. Cây nến đầu tiên là cây nến đỏ (cùng xu hướng giảm trước
đó) hay là một nến Doji. Cây nến thứ 2 là cây nến xanh nhấn chìm thân nến trước
đó. Bỏ qua những cái bấc nến. Một dấu hiệu thậm chí mạnh hơn nếu thân nến xanh
nhấn chìm thân nến thứ 2 hoặc thứ 3 trước đó. Hình 3.5
Hình 3.5: Mẫu hình Bullish Engulfing
3.6 Mẫu hình đường tác động mạnh đầu cơ giá xuống – Bearish Engulfing
Thị trường phải trong xu hướng
tăng xác định rõ ràng. Cây nến đầu tiên màu xanh (cùng xu hướng trước đó) hay một
nến Doji. Cây nến thứ 2 màu đỏ (đảo ngược xu hướng) và nhấn chìm thân nến trước
đó (bỏ qua bấc nến). Dấu hiệu mạnh hơn xảy ra nếu thân nến này nhấn chìm hai hoặc ba thân nến trước đó. Hình 3.6
Hình 3.6: Mẫu hình Bearish Engulfing
3.7 Đáy nhíp và Đỉnh nhíp (Tweezer Bottom hay Tweezer Top)
Những mẫu hình nến đỉnh và đáy
nhíp là những dấu hiệu đảo ngược xu hướng rất tốt.
+ Những thân nến hoặc những cái bấc
phải ở cùng một mức giá.
+ Đáy nhíp: có hai hoặc nhiều cây
nến có các đáy bằng nhau (thân nến hoặc bấc nến bằng nhau).
+ Đỉnh nhíp: có hai hoặc nhiều
cây nến có các đỉnh bằng nhau.
Hình 3.7: Mẫu hình đỉnh nhíp
Hình 3.8: Mẫu hình đáy nhíp
Nguồn: Giáo trình "Phân Tích Kỹ Thuật - Ứng dụng trong đầu tư chứng khoán"
Phan Thị Bích Nguyệt
Lê Đạt Chí