TÀI CHÍNH HÀNH VI (PHẦN 2): MÔ THỨC CẮT LỖ THỤ ĐỘNG CỦA NHÀ ĐẦU TƯ

Thông thường, không ít tình huống sau khi NĐT chán nản bán ra một cổ phiếu; “bỗng nhiên” cổ phiếu đó quay đầu tăng giá (bán đúng đáy). Liệu điều đó có phải là ngẫu nhiên hay đơn thuẩn chỉ là do may mắn  (xui thôi hên khỏi tính). Tại sao, người bên ngoài ko nắm giữ 1 cổ phiếu hoặc sau khi nhìn lại mẫu hình của các cổ phiếu, họ có thể thấy được tiềm năng tăng giá của 1 cổ phiếu tại đoạn cuối của các mẫu hình. Ngược lại, những người đang nắm giữ cổ phiếu đang trong chu kỳ điều chỉnh (hoặc tích lũy) lại cảm thấy vô cùng chán nản tại các đoạn cuối của mẫu hình, và lại bán ra ngay trước thời điểm cổ phiếu sắp bùng nổ.

Thực tế, điều đó hoàn toàn không phải ngẫu nhiên mà bản chất hầu hết các NĐT đều hành động cùng một mô thức (sai lầm từ tài chính hành vi). Vậy mô thức đó là gì, tại sao chúng lại thường xuyên lặp lại?

Thông thường, khi NĐT đang nắm giữ 1 cổ phiếu đang sụt giảm; ban đầu, họ không dứt khoát thoát hàng, cắt lỗ, nhưng khi cổ phiếu tiếp tục giảm sâu, thì sức chịu đựng của NĐT sụt giảm. Đặc biệt, những người nắm giữ vị thế thua lỗ thường cảm thấy chán nản nhất và muốn bán cổ phiếu khi thanh khoản của nó sụt giảm mạnh (hầu hết các mẫu hình tích lũy thì đoạn cuối của mẫu hình thường VOL sẽ thấp – trước khi cho tín hiệu break khỏi mẫu hình và bùng nổ). Thứ nhất, tại thời điểm mua cổ phiếu, NĐT kỳ vọng nó sẽ tiếp tục tăng giá và thường những cổ phiếu họ mua vào có giao dịch sôi động - thanh khoản tốt. Ở đoạn giữa giảm giá, khi thanh khoản còn, NĐT ko muốn cắt lỗ vì cổ phiếu vẫn giao dịch sôi động và thường có biên độ dao động mạnh, khiến cho hi vọng của họ lúc đó còn (quá trình giằng co khiến cổ phiếu có lúc xanh). Tuy nhiên, khi thanh khoản giảm, mặc dù đà giảm giá của cổ phiếu đã chững lại, và có xu hướng dao động trong biên độ hẹp (thời điểm xuất hiện các nến Doji), nhưng ngược lại điều đó lại khiến cho NĐT có cảm giác “Chán nản”, lúc này NĐT có xu hướng bán ra - tôi gọi lực bán này là lực bán thụ động (bán ra trong tâm lý hoảng loạn – tạo ra các mức giá quá bán của cổ phiếu - xuất hiện các khoảng trống giá). Vậy tại sao NĐT lại thường chán nản và muốn bán cổ phiếu nhất lúc nó cạn thanh khoản? Ở đây, cần hiểu bản chất của hầu hết các NĐT là sẵn sàng chấp nhận rủi ro nhưng lại không chấp nhận sự mơ hồ (khoa học tài chính hành vi đã chứng minh). Khi cổ phiếu còn thanh khoản và dao động mạnh, họ vẫn còn hi vọng để níu kéo, nhưng khi cổ phiếu bắt đầu dao động trong biên độ hẹp với thanh khoản cạn kiệt, họ trở nên mơ hồ về triển vọng sắp tới của cổ phiếu, vì lúc này họ không còn chắc cổ phiếu đó liệu có giao dịch sôi động và tăng giá trở lại không. Đó là lý do hầu hết, thường thì sau khi NĐT bán cổ phiếu ra thì ngay lập tức nó hồi phục và tăng giá vì hành vi của tất cả những NĐT hành động cùng 1 mô thức (chán nản nhất khi cổ phiếu cạn thanh khoản – trong khi đây lại là dấu hiệu sắp đảo chiều xu hướng của hầu hết các mẫu hình tích lũy giá).

Hậu quả của mô thức hành vi này, như chúng ta đã biết thường khiến những NĐT thay vì dứt khoát cắt lỗ trong đoạn đầu giảm giá, NĐT lại thường bán ngay tại điểm mà họ nên mua vào thay vì bán ra (Sai lầm căn bản về mặt TA, bán tại điểm mua). Sự chán nản và hoảng loạn khiến NĐT bán cổ phiếu 1 cách thụ động và thường bán ngay đáy.

Rõ ràng, tình huống chúng ta hay gặp là sau khi bán ra, cổ phiếu đó lại tăng. Đó không đơn thuần là do may rủi hay ngẫu nhiên mà thực chất chúng ta thường mắc phải những sai lầm về tài chính hành vi và hành động cùng một mô thức. Đó là lý do vì sao, những người bên ngoài (ko nắm giữ cổ phiếu) khi phát hiện các mẫu hình tích lũy thì họ thấy đẹp và tiềm năng trong khi những người đang nắm giữ cổ phiếu đó thì cảm thấy như một cực hình, sự chán nản và hoảng loạn lên đến đỉnh điểm, khiến họ bán cổ phiếu ngay tại thời điểm mà lẽ ra họ nên mua.

Việc nắm rõ sai lầm hành vi này, sẽ giúp tránh được tình huống NĐT do quá hoảng loạn mà bán cổ phiếu một cách thụ động, thiếu hợp lý.

 P/S: bài này diễn đạt chưa dễ hiểu lắm, cần soạn lại.

VIET EURO